Postępowanie przygotowawcze (od momentu zatrzymania do zakończenia dochodzenia/śledztwa)

Zatrzymanie bardzo często jest kluczowym momentem w sprawach. Zatrzymanie może trwać 48 godzin, a gdy prokurator kieruje wniosek do Sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania czas ten automatycznie ulega wydłużeniu o dalsze 24 godziny. Aktywny udział obrońcy na tym etapie postępowania może uniemożliwić zastosowanie tymczasowego aresztowania przez Sąd lub skrócić czas jego stosowania.

Rolą obrońcy jest energiczny dział w przesłuchaniach: podejrzanego i świadków, a także w innych czynnościach procesowych, do których może być dopuszczony obrońca, składanie wniosków dowodowych (np. o konfrontacje lub dopuszczenie opinii biegłych) oraz przygotowanie linii obrony.

Postępowanie przed Sądem I instancji

Aktywność obrońcy przejawia się na kompleksowej znajomości akt sprawy, dynamicznym udziale w rozprawach i posiedzeniach, składaniu wniosków dowodowych oraz konsekwentnej realizacji ustalonej uprzednio linii obrony.

Postępowanie przed Sądem II instancji

Analiza akt postępowania Sądu I instancji jest preludium do złożenia apelacji od tego wyroku albowiem umożliwia ona skontrolowanie wyroku i postępowania sądowego pod kątem formalnoprawnym. Następnym krokiem jest wywiedzenie apelacji od wyroku Sądu I instancji, która wyartykułuje uchybienia zaskarżonego orzeczenia i jego zmianę bądź uchylenie. Ważnym elementem jest dobre wystąpienie obrońcy na rozprawie apelacyjnej, które będzie stanowiło uzupełnienie i rozszerzenie argumentacji podniesionej w środku zaskarżenia.

Postępowanie kasacyjne

Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia i przysługuje od prawomocnego wyroku Sądu II instancji.

Kasacja może być wniesiona tylko z powodu tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych lub innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Obrońca możne wnieść kasację jedynie w razie skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Rolą obrońcy jest ocena czy dane uchybienie może być przedmiotem skargi kasacyjnej oraz profesjonalne sporządzenie tego środka zaskarżenia. Nieodłącznym elementem sporządzenia skargi kasacyjnej jest równoległe złożenie do Sądu I instancji wniosku w postępowaniu wykonawczym o wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności, albowiem rozpoznanie kasacji może trwać nawet do 12 miesięcy od jej wniesienia.

Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu

Skargę można złożyć w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się ostatniej prawomocnej decyzji w sprawie. Należy ją oprzeć o zarzut naruszenia praw w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Protokołach Dodatkowych oraz jedynie w sprawach dotyczących władz publicznych - sądów, administracji państwowej, samorządowej. Przed złożeniem skargi należy wcześniej wyczerpać wszelkie dostępne w kraju środki prawne, w tym odwoławcze, żeby doprowadzić do zadośćuczynienia skutkom naruszenia konwencji.

Wniosek o wznowienie postępowania

Jeżeli po zakończeniu postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem ujawnią się nowe fakty i dowody nieznane w tamtym postępowaniu a które mogą wskazywać na to, że skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze albo kara miałby on wpływ na wysokość kary w terminie miesiąca od dnia, w którym skazany dowiedział się o zapadłym wobec niego orzeczeniu.

Wniosek o ułaskawienie

Wniosek o ułaskawienia może wnieść nie tylko skazany, ale także jego krewni i najbliżsi - krewni w linii prostej, przysposabiający lub przysposobiony, rodzeństwo, małżonek i osoba pozostająca ze skazanym we wspólnym pożyciu (konkubent).

List żelazny

List żelazny to specyficzny środek zapobiegawczy polegający na zapewnieniu oskarżonemu odpowiadania z wolnej stopy aż do prawomocnego zakończenia postępowania, jeśli wypełni nałożone na niego ustawowe obowiązki. Odnosi się to jedynie do postępowania, w związku, z którym wydano list żelazny i w żadnym razie nie rozciąga się na inne postępowania, w szczególności w sprawach, w których nastąpiło prawomocne skazanie.

Odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego

W obecnym stanie prawnym osoba skazana na karę nieprzekraczającą 1 roku 6 miesięcy, która nie jest multirecydywistą może starać się odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, czyli we własnym w domu (z tzw. obrączką) zamiast w zakładzie karnym. Żeby skazany mógł skorzystać z dobrodziejstwa tej formy wykonania kary musi mieć miejsce stałego pobytu, zaś osoby dorosłe wspólnie z nim zamieszkujące muszą wyrazić na to zgodę. Nadto warunki techniczne (zasięg) nie powinny stać na przeszkodzie. Wreszcie Sąd musi dojść do przekonania, że wykonanie kary w takiej formule jest wystarczające do osiągnięcia celów kary. Rolą obrońcy jest przygotowanie stosownego wniosku okraszonego odpowiednią argumentacją wraz z załącznikami oraz wystąpienie przed Sądem penitencjarnym celem przekonania Sądu, iż wykonywanie kary jest wystarczające.

Postępowanie wykonawcze

Czyli wszelkie działanie po uprawomocnieniu się wyroku, czyli wnioski o wstrzymanie wykonania kary, odroczenie wykonania kary, przerwę w karze, warunkowe przedterminowe zwolnienie, zatarcie skazania czy wyroki łączne.

Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie

Roszczenie do Skarbu Państwa przysługuje osobom, które spełniają łącznie następujące przesłanki: zostały prawomocnie skazane przez sąd; w wykonaniu tego prawomocnego wyroku zrealizowano już w stosunku do nich całość lub część kary; w wyniku wykonania kary poniosły one szkodę lub/i doznały krzywdy; po wydaniu prawomocnego wyroku skazującego postępowanie karne w stosunku do nich zostało wznowione albo wniesiono sprawie kasację oraz w postępowaniu kasacyjnym lub wznowieniowym albo w postępowaniu toczącym się na skutek uchylenia poprzedniego prawomocnego skazującego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, osoby te uniewinniono lub skazano na łagodniejszą karę. Rolą pełnomocnika jest przygotowanie stosownego wniosku okraszonego odpowiednią argumentacją i załącznikami oraz aktywny udział w postępowaniu sądowym.

Zgromadzenia publiczne

Dokonywanie zgłoszeń do organu gminy w imieniu organizatora o zamiarze zorganizowania zgromadzenia publicznego, udział w postępowaniu administracyjnym oraz sporządzanie środków zaskarżenia w przypadku wydania decyzji o zakazie zgromadzenia.